۱۳۹۲ فروردین ۱۴, چهارشنبه

"دموکراسی خردورزیک" برای حل مسئله کرد در ترکیه

ترکیه امروز آیینه ای است در برابر ما که بر اساس بنگریم چگونه می توان مسئله حقوق قومیتها/ملیتها را در ایران حل کرد.

من خوشحالم که این روزها ترکیه پس از سالها جنگ، گرچه به سختی ولی با جدیت، به سوی حل مسئله حقوق کردها در این کشور می رود. شخصا برخی سیاستهای رجب طیب اردوغان و حزب محافظه کار عدالت و توسعه را نمی پسندم، ولی حرکت اخیرشان، پس از مدتها این دست آن دست کردن و بالا پایین شدن در مواضع میان قبول حقوق کردها و رد آن از موضع ملی گرایی، برای حل مسئله واقعا ستودنی و شجاعانه است. 



در مرحله اول برای حل بحران تابوی مذاکره مستقیم با عبدالله اوجلان شکسته شد و مذاکراتی جدی با او برای صلح در زندان امرالی، با واسطه گری نمایندگان حزب باریش و دموکراسی (حزب کردها، ب.د.پ) انجام شد. پیام نوروزی بسیار مهم و تاریخی اوجالان از زندان برای اعلان صلح و به زمین گذاشتن سلاح از سوی پ.ک.ک نتیجه این مذاکرات بود. 

در مرحله بعدی هیاتی تشکیل یافته است با نام "شورای خردورزان" (akilli insanlar grubu)، متشکل از 63 نفر (نام اعضای آن امروز از رسانه ها اعلام شد)، و در آن از آکادمیسینها، سیاستمداران، هنرمندان، و کلا افراد مورد اعتماد مردم حضور دارند و قرار است در طول مدت یک ماه در مورد روند صلح با افکار عمومی ترکیه گفتگو کنند و مردم را در مورد راههای حل بحران توجیه کنند. در این میان روسیاه حزب ناسیونالیست حرکت ملی (م.ه.پ) است، که به نام دفاع از تمامیت ارضی و ترس از تجزیه و مبارزه با تروریسم، برای توقف این گفتگوها و روند تهدید می کند که از طرفداران خود بخواهد به خیابانها بریزند، الی آخر. حزب ج.ه.پ (حزب جمهوری خواه) هم در این مسئله ضعیف و مستاصل و منفعل عمل کرده است، چون به خاطر داشتن یک بدنه ملی گرا (اولوسالجی) هنوز تکلیفش با خودش در زمینه حقوق کردها روشن نیست، گرچه رئیس ج.ه.پ خودش کرد علوی است.

نمی دانم ایده تشکیل شورای خردورزان ایده چه کسی بوده است، ولی احتمالا می توان آنرا ایده گرفته از آنچه امروز در دنیا "دموکراسی خردورزیک" (deliberative democracy) نامیده می شود، دانست.  

این روزها حتی صحبت از برقراری نوعی سیستم فدرالی و ایالتی در ترکیه می شود. اردوغان در یکی از آخرین گفتگوهای تلویزیونی خود به نظام اداره کشور در دوران عثمانی اشاره کرد که در آن کردستان و لازستان داشتیم. باید دید این صحبتها به چه شکلی خود را در قانون اساسی آینده ترکیه نشان می دهند. گویا اوجالان و پ.ک.ک هم امروز خواهان برقراری نوعی نظام فدرال در ترکیه هستند.

۳ نظر:

  1. معنی akilli insanlar grubu
    نمی شود شورای خردورزان!
    می شود گروه انسانهای عقلدار!

    خرد با عقل فرق دارد و خردوز هم با خردمند!

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. ممنون از کامنت. من ترجمه تحت الفظی نکردم. همه جا ترجمه تحت الفظی به نظرم جواب نمی دهد. بین خردمند و خردورز مردد بودم، خردورز با بدین سبب انتخاب کردم که نوعی کنش و دیالوگ را شاید می رساند...

      حذف
  2. واقعیتش اصلا نمی فهمم "گروه انسانهای عاقل" یعنی چی !؟ به نظرم تا حدی توهین آمیز هم هست! یعنی بقیه عقل ندارند و اینها "عقیل لی" هستند!
    کلا ترکیب عجیبی است!

    پاسخحذف