۱۴۰۰ مرداد ۲۲, جمعه

ترکیه و افشاگری‌های سدات پکر؛ برهان کوزو و جمهوری اسلامی

 

 در ماه‌های گذشته سدات پکر، رهبر سابق مافیا، به یک پدیده خبری در ترکیه بدل شده است. اغراق‌آمیز نیست اگر بگوییم کمتر روزنامه نگار، تحلیلگر و سیاست‌مدار موافق یا مخالفی در ترکیه نباشد که در ماههای گذشته واکنشی به سخنان سدات پکر نداده باشد. ده ویدیوی افشاگرانه‌ای که او در ماه‌های گذشته در کانال یوتیوب خود با نام «رئيس سدات پکر» منتشر کرده، میلیون‌ها بازدید کننده داشته و در میان ویدئوهایی با محتوای سیاسی رکوردشکن است. آخرین ویدیوی پکر البته مربوط به حدود یک ماه قبل است و پس از آن او دیگر ویدیوی مبسوطی بیرون نداده، گرچه در توییت به افشاگری ادامه داده است. در مورد افشاگری‌های سدات پکر، جز استثنائاتی، تحلیل و مطلب در زبان فارسی چندان تولید نشده است. پکر که سابقه همکاری نزدیک با دولت پنهان و نهادهای امنیتی ترکیه را دارد، گرایشات راست‌گرایانه و دولت‌خواهانه دارد و تا حدود یکی دو سال قبل در ترکیه زندگی می‌کرد. اما از زمانی که اتفاقتی میان او و بخش‌هایی از نهادهای امنیتی ترکیه رخ داد، او راه خود را جدا کرد و اکنون در اقامتگاهی مخفی که گفته می‌شود در کشور امارات متحده عربی قرار دارد زندگی می‌کند و در مورد رازهای دولت افشاگری می‌کند.  


جالب آنکه سدات پکر عامدانه می‌کوشد یک چهره  چندبعدی از خود به نمایش بگذارد، ورای یک شخصیت «لات بزن بهادر افشاکننده علیه دولت»؛ او گاهی سخنان روشنفکرانه و چپ هم می‌زند و تصویر کتابهایی را در میز کارش در ویدیوها به نمایش می‌گذارد که لات‌ها چه بسا نمی‌خوانند، مثلا آثاری از داستایوفسکی یا کتاب‌هایی در مورد حضرت علی.

سخنان سدات پکر ابعاد و حاشیه‌های بسیاری دارد که پرداختن به همه آنها در این مختصر ممکن نیست. می‌شود گفت یک هدف اصلی افشاگری‌های او سلیمان سویلو وزیر کشور کنونی ترکیه است که او و خانواده‌اش را تحت فشار قرار داده و روابط بسیار نزدیکی هم با حزب دست راستی حرکت ملی‌گرا در ترکیه دارد. (حزب حرکت ملی‌گرا در کنار حزب عدالت و توسعه جزو ائتلاف حاکم بر ترکیه موسوم به ائتلاف جمهور است.) پکر اصالتا اهل ریزه در دریای سیاه در شمال ترکیه است، منطقه‌ای که از پایگاههای ملی‌گرایان ترک‌گرا است. با اینحال او که از نظر ایدئولوژیک خاستگاهی ملی‌گرایانه و دست راستی دارد، در افشاگری‌هایش کوشیده به دقت میان سلیمان سویلو و رجب طیب اردوغان فرق قایل شود. همین برخی تحلیلگران به این واداشته که بگویند جناحی در درون آک پارکی و نهادهای امنیتی ترکیه که مخالف به قدرت رسیدن سویلو در رهبری این حزب پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری اردوغان است، یکی از منابع درز اطلاعات به پکر هستند.

 

سخنان پکر علیه برهان کوزو و برخی اعضای ارشد آک‌پارتی

موضوع این یادداشت بررسی رشتو پنجاه‌تایی است که پکر، پس از مدتی سکوت، ‌در روزهای گذشته در توییتر منتشر کرد و آنها به افشاگریهای مهمی در مورد برهان کوزو (۱۹۵۵-۲۰۲۰م) وکیل بلند پایه و نماینده مجلس ترکیه از حزب عدالت و توسعه در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ دست زد. کوزو که از دانشگاه استانبول دکترای حقوق اساسی داشت، در زمان حضور در مجلس رئيس کمیسیون قانون اساسی از طرف حزب عدالت و توسعه بود و تاپایان عمر از مهم‌ترین مدافعان گذار از نظام پارلمانی و برقراری نظام ریاستی فعلی در ترکیه بود.

برهان کوزو در نوامبر ۲۰۲۰ بر اثر ابتلا به کرونا فوت کرد. او تا ماه‌های پایانی عمرش از مشاوران ارشد رجب طیب اردوغان و افراد صاحب نفوذ در ترکیه محسوب می‌شد و چنانکه اشاره خواهد شد بنا بر ادعای پکر روابط نزدیکی با ایران هم در مقاطعی از عمرش داشته است.

 

برهان کوزو و دو رهبر مافیا؛ شریفی زیندشتی و اورهان اونگان

وقتی موضوع جنایت زیندشتی و ارتباط احتمالی او با آدم‌ربایی و قتل مخالفان جمهوری اسلامی در ترکیه از سوی رسانه‌های ترکیه و رسانه‌های اپوزوسیون جمهوری اسلامی در پاییز گذشته مطرح شد، همزمان عکسی از برهان کوزو در کنار ناجی شریفی زیندشتی به هنگام صرف غذا در یک رستوران منتشر شد، همراه با خانمی به نام علیه اوزون که سدات پکر می‌گوید در حقیقت واسطه دیدار میان زیندشتی (که اصالت کرد ایرانی داشت) و برهان کوزو بوده است. (برخی گفته‌اند علیه اوزون دوست دختر زیندشتی بوده است.) پکر می‌گوید هدف زیندشتی از دیدار با کوزو برطرف شدن موانع شهروندی زیندشتی در ترکیه به واسطه نفوذ کوزو بوده است؛ امری که در نهایت موفق هم نشد و زیندشتی برغم زندگی برای سالیان دراز در ترکیه هرگز شهروند نشد. خبرنگاران نوشته‌اند آرزو یا آوین زیندشتی دختر ۱۹ ساله شریفی زیندشتی، در شهریور ۱۳۹۳، همراه راننده و محافظش در راه دانشگاه، در پشت چراغ قرمزی در منطقه بیوک چَکمَجه استانبول، در اتوموبیلش هدف گلوله قرار گرفت و هردو کشته شدند.

ناجی شریفی زیندشتی در این جنایت اورهان اونگان، یکی دیگر از رهبران باندهای مافیایی در ترکیه (که از قضا گفته می‌شود گرایش‌های ملی‌گرایانه ترک‌گرا و دست راستی هم دارد) را مسئول دانست و آنطور که پکر و برخی دیگر ادعا کرده‌اند برای انتقام ایلهان اونگان برادر اورهان اونگان و همینطور قطب‌الدین کایا وکیل او را به قتل رساند.

پکر گفته پس از کشته شدن دختر زیندشتی کوزو با زیندشتی تماس گرفته و برای ابراز همدردی به او تسلیت گفته است. پس از انتقام، زیندشتی به زندان می‌افتد ولی پیش از به فرجام رسیدن پرونده، به واسطه تلفن برهان کوزو (بنا بر ادعای پکر) به یکی از قضات پرونده زیندشتی از زندان آزاد می‌شود. زیندشتی بلافاصله غیبش می زند. (همزمان با ربایش حبیب اسیود، رهبر پیشین «النضال» در استانبول از سوی باند زیندشتی، سال گذشته رسانه‌های اپوزسیون جمهوری اسلامی و برخی رسانه‌های ترکیه گفتند زیندشتی اکنون در ایران مخفی شده است.)

هرچه هست همان ایام که زیندشتی آزاد می‌شود اورهان اونگان، معروف به «اورهان خیالت» یا اورهان روح، و از بارونهای بزرگ مواد مخدر و چنانکه اشاره شد رقیب زیندشتی، بواسطه جرائمش در زندان بوده. پکر می‌گوید اونگان بواسطه نفوذش در سیستم متوجه می‌شود که کوزو در آزادی زیندشتی دست داشته و دست به جمع‌آوری اطلاعاتی علیه کوزو می‌زند و علیه کوزو رسما شکایت می‌کند. کوزو که از جان خود از یکسو و شکایت اونگان از سوی دیگر بیمناک بوده اینبار یک چرخش صد و هشتاد درجه‌ای می‌دهد و می‌کوشد دل اورهان اونگان را به دست آورد! در نتیجه این تغییر موضع اونگان از شکایت خود علیه کوزو در دادگاه باکیرکوی استانبول دست بر می‌دارد و اونگان و کوزو دوست می شوند؛ با این تفاوت که اینبار کوزو بجای زیندشتی به اورهان اونگان خوش‌خدمتی می‌کند و شروع می‌کند به برآوردن برخی خواسته‌های او از طریق نفوذش در سیستم سیاسی. به گفته پکر آخرین خدمت کوزو به نفع اونگان پیش از مرگش تلاش برای بستن پرونده ای علیه او در تابستان ۲۰۲۰ بوده.

در توییت‌های پکر، برهان کوزو فردی ترسیم شده که خیلی زود رنگ عوض می‌کند؛ یعنی همو که زمانی برای زیندشتی پادرمیانی می‌کرده در اواخر عمر از افراد نزدیک به اونگان دشمن شماره یک زیندشتی بدل شده بود .سدات پکر می‌نویسد «اینکارها اینطوری جلو می رود. وقتی شما یکبار جزوی از یک بتهکاری شدید و پولش در دهنتان مزه کرد، نمی‌توانید در آینده نه بگوییدپس کوزوی ظاهرا حقوقدان در ازای دریافت پول حاضر بوده برای دفاع از مجرمان و تقلیل جرم ایشان، واسطه‌گری کند. در انتهای این رشته توییت‌ها پکر باز سراغ سلیمان سویلو می‌رود و ادعا می‌کند سویلو وزیر کشور با اینکه از همه این تبهکاری‌ها و موارد مشابه آگاه بود عامدانه بر آنها چشم بست.

 

نام ایران در تخته پشت سر سدات پکر

همانطور که برخی پژوهشگران دیگر هم مورد تاکید قرار داده‌اند، در ویدیوهای منتشر شده در چند ماه گذشته سدات پکر میز کار و اطراف خود را با مجموعه ای از پیغام های سمبلیک طراحی می‌کرد و از این طریق می‌خواست پیام‌هایی جداگانه هم به مخاطب منتقل کند. در ویدیوی هشتم پکر بر روی تخته فیلیپ چارتی که پشت سر او بود نام «ایران» را نوشته بود و آن را با فلش هایی به سه نقطه مرسین، فرودگاه صبیحه گوکچن و دو حرف S.O متصل کرده بود. او توضیح بیشتری آنوقت نداد.

حالا با توجه به سری توییت‌های پنجاه‌گانه اخیر بە نظر می‌رسد که چه بسا نام ایران به همکاری افرادی مانند برهان کوزو در درون حزب حاکم عدالت برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده از سوی جمهوری اسلامی اشاره داشته باشد.  پرونده رضا ضراب و هالک بانک ترکیه و توقیف طلاهای ایران در ترکیه، از جمله موارد افشا شده همکاری میان آنکارا و تهران در زمینه دور زدن تحریم‌های آمریکا در پانزده سال گذشته است. بخشی از افشاگری‌ها که به تنش میان میان دولت ترکیه و آمریکا دامن زد در زمان خود از سوی قضات و دادستانهای نزدیک به جریان فتح‌االله گولن صورت گرفت و در مقطعی در دسامبر سال ۲۰۱۳ حزب عدالت و توسعه را تا سرحد سقوط اردوغان جلو برد. با اینحال، برغم خصومت شدید میان جناح گولن و حزب حاکم عدالت و توسعه، شاید این افشاگری‌ها به نوبه خود سبب شد دولت ترکیه به تدریج در سیاست‌هایش در زمینه همکاری با جمهوری اسلامی تجدید نظرهایی کند.

در رشتوی اخیر پکر همچنین از زنی ایرانی با نام رویا عابدینی نام می‌برد که می‌گوید رابطه خانوادگی نزدیکی با برخی مقام‌های جمهوری اسلامی داشته. این خانم متهم است مقادیر زیادی پول نقد را به اسم اشیا و جنس وارد بندر اسکندرون ترکیه کرده و با وساطتت برهان کوزو انتقال این پول از بندر مزبور به مقصد میسر شده است. به گفته پکر کوزو از گروه مافیایی سدات پکر خواسته بود برای این خانم حفاظت تدارک دیده شود. در این مورد هم گفته می‌شود علیه اوزون واسطه آشنایی رویا عابدینی با کوزو بوده است.

 پکر البته می‌گوید شخصا با دور زدن تحریم‌های آمریکا به این شیوه موافق نبوده: «من به کوزو گفتم اینکه پول را به جای اشیا و جنس جا بزنیم اول و آخر لو می‌رود ما از سوی دولت آمریکا دچار مشکل می‌شویم. همینطور می‌دانستم پول‌های متعلق به ایران به صورت جنس وارد منطقه آزاد بندر مرسین [در ترکیه] می‌شود، ولی چون می‌دانستم وزارت خزانه‌داری آمریکا به این قبیل امور حساس است و آنها را ردیابی می‌کند به کوزو گفتم نمی‌خواهم به این موضوع ورود کنم و به او هم توصیه کردم وارد این موضوعات [خطیر] نشود.»

 

ارزیابی

اسماعیل سایماز، از روزنامه‌نگاران بسیار شناخته شده ترکیه نزدیک به اپوزوسیون که تحقیقات زیادی در زمینه رابطه باندهای مافیایی با سیاست در ترکیه کرده است، در واکنش به افشاگری‌های پکر در مورد کوزو ضمن تایید بخش عمده آنها می‌گوید شایسته بود کوزو به سبب این قبیل فعالیت‌های مجرمانه‌اش و سو استفاده از مقام دولتی محاکمه شود، ولی با فوت او عملا محاکمه او برای آخرت ماند.

در مورد نیت افشاگری‌های پکر علیه کوزو یا زیندشتی یا دیگران نمی‌شود خوشبین بود و تمام سخنان او هم حداقل به سبب سوابق‌ خودش در برخی جرایم سازمان یافته و حتی سرکوب مخالفان دولت، زمانی که با دولت ترکیه همکاری می‌کرده، قابل استناد علمی نیستند. با اینحال به نظر می رسد با این افشاگری‌ها، ابعاد دیگری از روابط پیدا و پنهان بخش‌هایی در دولت ترکیه با جمهوری اسلامی، حداقل در زمینه دور زدن تحریم، در نتیجه دعوای داخلی میان جناح‌ها در ترکیه برملا می‌شود. قضاوت بیشتر در مورد صحت و سقم سخنان پکر با خوانندگان. 

 

توضیح: این مقاله پیشتر در ایندیپندنت فارسی منتشر شده است.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر