رای دادن به روحانی یا رای نه به ولایت فقیه؟ درسی از اروگوئه

تاریخ سیاسی اروگوئه درس جالبی برای وضعیت امروز ما دارد. در اروگوئه در سال 1973 یک کودتای نظامی انجام شد و منجر شد به برقراری نظام دیکتاتوری که تا سال 1984 در این کشور برقرار بود. در طول این یازده سال بسیاری از مخالفین (عمدتا از چپها) ناپدید شدند یا اسیر زندانهای طولانی مدت و شکنجه های دهشتزا گشتند. 

با این حال مورخین تاریخ سیاسی اروگوئه آغازِ پایانِ دیکتاتوری در اروگوئه را رفراندمی می دانند که در سال 1980 برگزار شد، و در آن مردم به قانون اساسی جدیدی که توسط ارتش نوشته شده بود و در آن قدرت زیادی به نظامیان داده شده بود رای "نه" دادند. در سفری که چند ماه قبل به اروگوئه داشتم، خودم از زبان خوان رائول فرارا پسر رهبر اپوزوسیون آنموقع اروگوئه (رهبر حزب بلانکو، ویلسون فرارا) شنیدم که در یک سخنرانی می گفت بسیاری از ناظران انتخابات آنموقع فکر می کردند در انتخابات به نفع نظامیان تقلب خواهد شد. ولی در کمال ناباوری انتخابات بدون تقلب برگزار شد و 57 درصد شرکت کنندگان به قانون اساسی دیکتاتوری رای "نه" دادند. تاثیر این رای نه رفراندم در فضای سیاسی به قدری بود که دیکتاتوری نظامیان در اروگوئه چهارسال بعد، یعنی در سال 1984، به پایان رسید و اروگوئه به دموکراسی گذار کرد. یعنی به خاطر تاثیر عوامل پیچیده، حتی در دوران دیکتاتوری هم حکومت لزوماً همیشه قادر به تقلب در انتخابات نیست.

برگردیم به ایران. در ایران ما امکان برگزاری رفراندم مستقلی برای دادن رای آری یا نه به وضعیت موجود را نداریم. ولی انتخابات ریاست جمهوری تنها انتخاباتی است که در عین حال حالت نوعی رفراندم را هم دارد. انتخابات روز 24 خرداد (پس فردا) را می توان به رفراندمی در مورد عملکرد آقای خامنه ای و بیت ایشان بدل کرد. با رای به روحانی می توانیم به ولایت فقیه "نه" بگوییم.