۱۳۹۱ فروردین ۷, دوشنبه

اتمام پایان نامه: لیبرالیسم سیاسی برای کشورهای مسلمان

نوشتن پایان نامه تمام شد و هفته گذشته آنرا تحویل دانشگاه در رم دادم. جمعش شد 225 صفحه (بدون خلاصه 27 صفحه ای که ازش تهیه کرده ام). عنوانش هست "لیبرالیسم سیاسی برای کشورهای مسلمان" .منظور از لیبرالیسم سیاسی نظریه سیاسی جان رالز متاخر است. در رساله کوشیده ام قرائت خودم را از رالز ارائه دهم: قرائتی که در آن بر ارتباط و پیوستگی میان رالز متقدم (نظریه عدالت) و رالز متاخر (لیبرالیسم سیاسی و قانون مردمان[ملل]) تاکید شود. کوشیده ام رالز را به گونه ای بخوانم که از دل آن فرمولی برای دموکراسی برای کشورهای مسلمان نشینی چون ایران دربیاید. مهم ترین دستاورد رالز متقدم نظریه او در مورد عدالت اجتماعی است. در فهم من ، برخلاف برخی تفسیرهای رایج از لیبرالیسم سیاسی، دغدغه عدالت اجتماعی در لیبرالیسم سیاسی هم حفظ شده است. به علاوه نسبت دین و دموکراسی جایگاه مهمی در رالز متاخر دارد که آن هم به نظرم کاملا برای فضای ایران، به خصوص در موقعیت پسا جمهوری اسلامی، سودمند است.


پایان نامه 5 فصل دارد. فصل اول که یکی از طولانی ترین فصل های تز است در واقع مقدمه ای بر کل بحث است. در آن کوشیده ام از موجه بودن سئوال مطروحه در تز، بعنی انطباق لیبرالیسم سیاسی بر کشورهای مسلمان، دفاع کنم. به علاوه کوشیده ام به 5 تا از رایج ترین اشکالات بر تحقیقی مانند این پایان نامه پاسخ دهم. در فصل اول مروری مختصر کرده ام بر مهم ترین مباحثی که تابحال در مورد لیبرالیسم سیاسی و اسلام به زبان انگلیسی منتشر شده. به طور مشخص برخی اندیشه های آندرو مارچ و محمد فاضل را بررسی و نقد کرده ام. (در تورنتو محمد فاضل دوره ای استاد خود من نیز بود. پایان نامه را برایش فرستادم. جالب است بدانم واکنش اش چیست)

به جز فصل اول پایان نامه دو قسمت دارد. این تقسیم بندی تئوری به دوبخش با الهام از خود رالز در نظریه عدالت و لیبرالیسم سیاسی صورت گرفته است. فصل های دو و سوم در مورد توجیه (justification)هستند. فصل های چهارم و پنجم در مورد ثبات(stability). رالز معتقد است چگونگی ثبات یک سیستم دموکراتیک از بحث های مهمی است که فیلسوفان سیاسی کمتر بطور صریح بدان پرداخته اند.

فصل دوم در مورد موازنه تاملی (reflective equlibrium) است. فصل سوم در مورد برساخت گرائی سیاسی (political constructivism) است. در فصل دوم و سوم (بخش اول تز بدون در نظر گرفتن فصل اول) کوشیده ام نشان دهم روش توجیه عدالت چون انصاف در رالز متاخر تا اندازه زیادی جهانشمول است و برخلاف تفسیر رایج محدود به کشورهای غربی با تجریه دموکراسی طولانی مدت نیست. فصل چهارم در مورد اجماع همپوشان به عنوان مهم ترین ایده رالز در بحث ثبات است. در این فصل استدلال کرده ام بر خلاف تفسیر رایج رالز نقش فهم دموکراتیک از دین را هم در ثبات یک سیستم دموکراتیک جدی می گیرد، و این به خصوص با تاکید بر مدلی از توجیه در اندیشه رالز متاخر که می توان آنرا "اخلاق توجیهی" (justificatory ethics)(یا حدس و بیانdecleration and conjecture) نامید، واضح می شود.

در فصل پنج، به عنوان مصداق و نمونه ای از بحث اخلاق توجیهی اسلامی به نفع دموکراسی، اندیشه سیاسی مهدی حائری را بررسی کرده ام. در کتاب حکمت و حکومت مهدی حائری یزدی تقریری از نظریه قرارداد اجتماعی ارائه می دهد که برخواسته از سنت فلسفه و فقه اسلامی است. استدلال بر اساس فلسفه و فقه اسلامی به نفع دموکراسی قسمتی از نظریه ثبات یک سیستم دموکراتیک مبتنی بر عدالت چون انصاف در کشوری مسلمان نشین مانند ایران است. 

به توصیه دوست عزیزم دکتر علی فنائی در ذهنم هست پایان نامه را به فارسی هم در ماههای آتی ترجمه کنم. اگر خدا و خلق بخواهند و بتوانیم کمر همتی ببندیم، فکر کنم در عرض 3-4 ماه بشود به فارسی برگردانمش. البته اگر این کار صورت بگیرد محتملا نسخه فارسی قدری مفصل تر از نسخه انگلیسی (اصل تز) خواهد بود.

۷ نظر:

  1. فلسفه سیاسی برای کودکان!

    یکی بود یکی نبود. غیر از خدا هیچ کس نبود. چوپانی مهربان بود که در
    نزدیکی دهی، گوسفندان را به چرا می برد. مردم ده که از مهربانی و خوش
    اخلاقی او خرسند بودند، تصمیم گرفتند که گوسفندانشان را به او بسپارند تا
    هر روز آنها را به چرا ببرد. او هر روز مشغول مراقبت از گوسفندان بود و
    مردم نیز از این کار راضی بودند. برای مدتها این وضعیت ادامه داشت و کسی
    شکوه ای نداشت تا اینکه ...

    یک روز چوپان شروع کرد به فریاد: آی گرگ آی گرگ. وقتی مردم خود را به
    چوپان رساندند دریافتند که گرگی آمده است و یک گوسفند را خورده است.

    آنان چوپان را دلداری دادند و گفتند نگران نباشد و خدا را شکر که بقیه
    گله سالم است. اما از آن پس، هر چند روز یک بار چوپان فریاد میزد: "گرگ.
    گرگ. آی مردم، گرگ". وقتی مردم ده، سرآسیمه خود را به چوپان می رساندند
    می دیدند کمی دیر شده و دوباره گرگ، گوسفندی را خورده است. این وضعیت
    مدتها ادامه داشت و همیشه مردم دیر می رسیدند و گرگ، گوسفندی را خورده
    بود!

    پس مردم ده تصمیم گرفتند پولهای خود را روی هم بگذارند و چند سگ گله
    بخرند. از وحشی ترین ها و قوی ترین سگ ها را ...

    چوپان نیز به آنها اطمینان داد که با خرید این سگها، دیگر هیچگاه،
    گوسفندی خورده نخواهد شد. اما پس از خرید سگ ها، هنوز مدت زیادی نگذشته
    بود که دوباره، صدای فریاد "آی گرگ، آی گرگ" چوپان به گوش رسید. مردم
    دویدند و خود را به گله رساندند و دیدند دوباره گوسفندی خورده شده است.
    ناگهان یکی از مردم، که از دیگران باهوش تر بود، به بقیه گفت: ببینید،
    ببینید. هنوز اجاق چوپان داغ است و استخوانهای گوشت سرخ شده و خورده شده
    گوسفندانمان در اطراف پراکنده است !!!

    مردم که تازه متوجه شده بودند که در تمام این مدت، چوپان، دروغ می گفته
    است، فریاد برآوردند: آی دزد. آی دزد. چوپان دروغگو را بگیرید تا ادبش
    کنیم. اما ناگهان چهره مهربان و مظلوم چوپان تغییر کرد. چهره ای خشن به
    خود گرفت. چماق چوپانی را برداشت و به سمت مردم حمله ور شد. سگها هم که
    فقط از دست چوپان غذا خورده بودند و کسی را جز او صاحب خود نمی دانستند
    او را همراهی کردند.

    بسیاری از مردم از چماق چوپان و بسیاری از آنها از "گاز" سگ ها زخمی
    شدند. دیگران نیز وقتی این وضعیت را دیدند، گریختند. در روزهای بعد که
    مردم برای عیادت از زخمی شدگان می رفتند به یکدیگر می گفتند: "خود کرده
    را تدبیر نیست". یکی از آنها پیشنهاد داد که از این پس وقتی داستان
    "چوپان دروغگو" را برای کودکانمان نقل می کنیم باید برای آنها توضیح دهیم
    که هر گاه خواستید گوسفندان، چماق، و سگ های خود را به کسی بسپارید، پیش
    از هر کاری در مورد درستکاری او بررسی کنید و مطمئن شوید که او دروغگو
    نیست.



    اما معلم مدرسه که آنجا بود و حرفهای مردم را می شنید گفت:

    دوستان توجه کنید که ممکن است کسی نخست ""راستگو"" باشد ولی وقتی
    گوسفندان، چماق و سگ های ما را گرفت وسوسه شود و دروغگو شود.

    بنابراین بهتر است هیچگاه ""گوسفندان""، ""چماق"" و ""سگ های نگهبان"" خود را به یک نفر نسپاریم

    پاسخحذف
  2. میثم جان مبارک باشد. خسته نباشی برادر. منتظر به چاپ رسانیدن اش در قالب یک کتاب هستیم.

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. ممنون دانیال جان:) اگر موفقیتی هم باشد در سایه دوستان خوبی مثل شماست:))

      حذف
  3. جناب بادامچي خوشحال شدم از اتمام پايان نامه تان. مدتي ست از مطالب وبلاگتان مستفيد ميشوم و مطلب امروزتان احساس آرام و راحت لحظه اي را براي من مجسم كرد كه من نيز پايان نامه ام را تمام كرده ام و نفس راحت ميكشم. پايان نامه من در مقطع آنرز است در ارتباط با بحثهاي زيبايي شناختي و امر سياسي ژاك ران سي ير كه اميدوارم تا ماه جون تمامش كنم و تحويل بدمش.  

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. مهدی عزیز خیلی خوشحالم از آشنائی. نگاه کردم وبلاگ واقعا جالبی دارید، گرچه گویا مدتی است آپدیتش نمی کنید. حتما در ارتباط باشیم. دوست دارم بیشتر بدانم در مورد پایان نامه تان و موضوع جالبش. ارادت.

      حذف
  4. آقا خسته نباشید ویژه ی ما را پذیرا باش : )
    انشاا... مکتوب فارسی اش منتشر شود ...

    پاسخحذف
  5. سلام..
    وبلاگ خود را بسیار خوب من خیلی دوست است ... این وبلاگ واقعا مفید است
    تو میتوانی-----
    پايان نامه - مشاوره و انجام پایان نامه کارشناسی ارشد و پایان نامه دکتری و پایان نامه مدیریت و پایان نامه کامپیوتر و پایان نامه برق و پایان نامه مکانیک و پایان نامه عمران به صورت ویژه در سایت موسسه مشاوران مارلیک

    پاسخحذف