در روزهای گذشته لونت گولتکین روزنامه نگار ترک و از منتقدان شناخته شده ائتلاف ملی‌گرای حاکم بر ترکیه (موسوم به «ائتلاف جمهور» متشکل از دو حزب عدالت و توسعه و حرکت ملی‌گرا) هنگام رفتن به استودیوی شبکه تلویزیونی هالک تی مورد حمله فیزیکی گروهی ناشناس قرار گرفت، تاجایی که انگشت دستش شکسته شد. این اتفاق در باکرکوی، یکی از محلات شلوغ استانبول و در برابر چشمان بسیاری از مردم محلی رخ داد. پلیس البته دقایقی بعد در محل حاضر شد و وعده پیگیری عاملان این ضرب و شتم را داده است. بر اساس تصاویر دوربین‌ها حدود بیست جوان مثلا حدود بیست ساله عامل حمله بوده‌اند، کسانی که گولتکین می‌گویند همسن پسرش بوده‌اند.
این حمله بازتاب زیادی در جامعه روشنفکری ترکیه داشت و ابراز همدری‌های متعددی با گولتکین، در محکومیت اقدام، از سوی سایر روزنامه‌نگاران و تحلیلگران شناخته شده صورت گرفت. این اتفاق در کنار رخدادهای مشابهی که در ماهها و سالهای اخیر در ضرب و شتم و سرکوب روزنامه‌نکاران منتقد صورت گرفته، بار دیگر نگرانی‌ها را در مورد امنیت روزنامه‌نگاران منتقد وضع موجود بالا برده است.
خلق‌تی وی چه رسانه‌ای است و مراد گولتکین کیست؟
در ایام پس از کودتای نافرجام تابستان ۲۰۱۶، فشار زیادی به رسانه‌ها و تلویزیون‌های منتقد دولت در ترکیه وارد شد و کنترل بسیاری از رسانه‌های بزرگ از دست مخالفان دولت بطور نسبی یا کامل خارج شد. رسانه‌های بزرگ ترکیه امروز عمدتا در کنترل حکومت هستند. هالک تی وی (خلق‌تی وی) از معدود تلویزیون‌های پرمخاطب است که هنوز کنترل و مدیریتش در دست مخالفان مانده و از قضا در ماههای اخیر با راه‌اندازی استودیوی جدیدی در منطقه باکرکوی استانبول و افزودن بر کیفیت حرفه‌ای برنامه‌های خود، موفق به جذب بیش از پیش مخاطب شده است. همزمان، در ضعف و نبود شبکه‌های تلویزیونی مستقل، بسیاری از روزنامه‌نگاران و روشنفکران منتقد در ترکیه به تولید و پخش برنامه از طریق اینترنت و خصوصا شبکه یوتیوب روی آورده اند. مدیااسکوپ با مدیریت روشن چاکیر از معروفترین‌ها در این زمینه است که برنامه‌هایش با اقبال بسیاری روبروست.
برنامه «تحلیل دو»(ایکی یوروم) شبکه خلق تی وی با حضور مشترک لونت گولتکین و مراد صابونجی به عنوان تحلیلگر سیاسی در ماههای اخیر به یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی سیاسی منتقدان به ائتلاف احزاب عدالت و توسعه و حرکت ملی‌گرا بدل شده است. گولتکین جز حضور ثابت در برنامه تحلیل دو در وبسایت پرخواننده دیکن هم بطور ثابت مطلب می‌نویسد.
یادداشت‌ها و سخنان لونت گولتکین در رهبران حزب حرکت ملی‌گرا، از آلپ ارسلان تورکش بنیانگذار بنیانگذار این جریان گرفته تا دولت باغچه‌لی رئیس کنونی آن، یکی از دلایل خشم طرفداران جریان ملی‌گرا یا اولکوجو از این روزنامه‌نگار شناخته شده بوده است. جالب آنکه فرزند آلپ ارسلان تورکش با نام طغرل تورکش، که مواضع ملی‌گرایانه تاحدودی ملایم‌تری دارد، حمله به گولتکین را محکوم کرد و به همین سبب مورد حمله هم‌حزبی‌های قدیمی خود قرار گرفت.
گفتار نفرت در میان سیاستمداران؟
مخالفان ائتلاف حاکم می‌گویند گفتار نفرتی که از سوی سیاستمداران در سالهای اخیر رواج داده شده، زمینه اقداماتی همچون ضرب و شتم گولتکین و سایر منتقدین را فراهم کرده است. در واقع بسیاری از منتقدانی که در ماههای گذشته به طرق مختلف مورد ضرب و شتم مرموز (اصطلاحا «فاعل مجهول»، یعنی دارای فاعل ناشناخته) قرار گرفته‌اند کسانی هستند که زمانی نزدیک به جریان حرکت ملی‌گرا یا جنبش اسلامگرای حزب عدالت و توسعه بوده اند ولی امروزه راهشان را از این جریان‌ها جدا کرده‌اند. یکی از کسانی که در ماه ژانویه گذشته مورد ضرب و شتم مشابه قرار گرفت، سلجوق اوزداغ معاون دبیر کل حزب تازه تاسیس «گلجک» یا آینده بود. حزب آینده حزبی است که توسط احمد داوود اوغلو نخست‌وزیر سابق ترکیه و از روشنفکران دینی و اسلامگرای این کشور تاسیس شده است. داووداوغلو با اخراج از حزبی که خودش زمانی استراتژیستش بود، به یکی از متتقدان جدی رجب طیب اردوغان بدل شد. داوود اوغلو به حمله به معاونش شدیدا واکنش نشان داد و انگشت اتهام را متوجه راست‌گرایان افراطی حزب حرکت ملی‌گرا کرد.
در ماههای اخیر توهین‌ها به خانم مرال آکشنر رهبر حزب (تقریبا) تازه تاسیس «نیک» (اییی پارتی) هم افزایش یافته. حزب نیک حزبی است که در نتیجه انشعاب از حرکت ملی‌گرا (م ه پ) در ایام پس از کودتای ۲۰۱۶ با همت خانم آکشتر تاسیس شد. مرال آکشنر برغم ناسیونالیست بودن منتقد جدی ائتلاف حاکم بر ترکیه (ائتلاف جمهور) است و حزبش و خودش از عناصر اصلی ائتلاف مخالفان (موسوم به ائتلاف ملت) می‌‌باشند.
تهدید رهبر حزب جمهوریخواه مردم از سوی عضو سابق مافیا
در سالهای آغازین حکومت حزب عدالت و توسعه در ترکیه (در فاصله سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۳) تا حدود زیادی از فعالیت گروههای خودسر نزدیک به مافیا در ترکیه کم شد و رهبران مافیا که معروف بود در دهه نود میلادی نقش مهمی در سرکوب روشنفکران و منتقدین خصوصا در میان چپ‌ها، کردها و ارامنه داشتند، خلع ید شدند یا به زندان افتادند. دهه نود میلادی دهه قتل‌های موسوم به فاعل مجهول در ترکیه است. علاالدین چاکیجی شخصیت جنجالی و تا حدودی مرموزی است که در رسانه‌های ترکیه حرف و حدیث‌ها و اتهامات بسیاری در مورد عملکرد او در این دهه وجود دارد.
چاکیجی در عین حال نزدیک به دولت باغچه‌لی رهبر حزب حرکت ملی‌گرا است. او در ۱۵ آوریل گذشته و پس از گذراندن قانونی در مجلس ترکیه که بر اساس آن حدود ۴۵ هزار زندانی به دلیل شیوع ویروس کرونا از زندان بطور موقتی آزاد می‌شدند، از زندان آزاد شد. منتقدان دولت می‌گویند در میان آزاد شدگان بسیاری متهمین سابقه‌دار دزدی و قاچاق مواد مخدر حضور دارند، حال آنکه هیچ‌کدام از زندانیان سیاسی شناخته شده همچون صلاخ‌الدین دمیرتاش و عثمان کاوالا و کلا زندانیان سیاسی کرد یا چپ و کسانی که پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ زندانی شدند، مشمول این قانون عفو نشدند.
چاکیجی صفحه توییتری دارد که هزاران تعقیب کننده هم دارد. او پس از آزادی از زندان عکس مشترک خود در کنار دولت باغچه‌لی را که مربوط به اوائل ژوئن ۲۰۲۰ است، به بالای صفحه توییتر خود سنجاق کرد و کنارش نوشت: در دفتر مرکزی حزب [م ه پ]، برای عرض ارادت، به دیدار برادرم و رهبر جریانی که به آن تعلق دارم رفتم: دولت باغچه‌لی.
یکی از اقدامات بسیار مناقشه‌انگیزی که چاکیجی بعد از خروج از زندان کرد انتشار دست نوشته تهدید آمیزی خطاب به کمال‌قلیچداراوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق ( ج ه پ) در صفحه توییتری خود بود. انتشار این نامه با اعتراض فراوان حتی در میان برخی همدلان حزب عدالت و توسعه و ملی‌گرایان قرار گرفت، و توییتر آن پست را پاک کرد. در واکنش به این اتفاقات (که در ماه نوامبر گذشته رخ دادند) قلیچداراوغلو گفت: من اردوغان را نقد می کنم، باغچه لی به من پاسخ می دهد. باغچه لی و م ه پ را نقد می‌کنم، چاکیجی از دل تاریکی و مافیا جوابم را می‌دهد. ما ساکت نخواهیم شد.
دغدغه اصلی همه؛ انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۳
ائتلاف مخالفان آک پارتی و حرکت ملی موسوم به ائتلاف ملت در انتخاب شهرداریهای مارس سال ۲۰۱۹ ، برغم همه فشارها و سانسورها توانست در دو کلانشهر بسیار مهم و استراتژیک استانبول و آنکارا قدرت را پس از سال‌ها از آک پارتی پس بگیرد و با اقبال گسترده عمومی روبرو شود. نتیجه انتخابات محلی شهرداریها روی کار آمدن اکرم امام اوغلو و منصور یاواش به عنوان شهرداران دو کلانشهر استانبول و آنکارا بود. امام اوغلو و یاواش اکنون از گزینه‌های اصلی ائتلاف ملت در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی سال ۲۰۲۳، در برابر رجب طیب اردوغان هستند.
انتخاب ۲۰۲۳ انتخابات بسیار سرنوشت‌سازی برای آینده ترکیه است. اردوغان تصمیم دارد برای بار دوم از زمان تغییر اخیر قانون اساسی در ترکیه و عبور از نظام پارلمانی به نظام ریاستی، رهبری خود را برای پنج سال دیگر تمدید کند. در آوریل سال ۲۰۱۷ و کمتر از یکسال از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶، در حالی که هنوز وضعیت فوق‌العاده در کشور برقرار بود، به خواست اردوغان و حمایت قاطع باغچه‌لی رفراندومی در ترکیه برگزار شد و در نتیجه نظام سیاسی ترکیه که بطور سنتی و برای دهه‌ها دموکراسی پارلمانی بود، به نظام ریاستی تغییر یافت. در نظام جدید بسیاری از قوا در دست قوه اجرایی و شخص رئیس‌جمهور متمرکز شده و استقلال قوه قضاییه و پارلمان در مقایسه با قانون اساسی‌های پیشین کمتر شده است. بسیاری از منتقدان برگزاری رفراندوم در وضعیت فوق العاده را درست و منصفانه نمی‌دانستند، ولی کاری هم نمی‌توانستند برای جلوگیری ااز تعجیل در عوض کردن نظام سیاسی بگیرند.
با اینحال و برغم سال‌ها کوشش ائتلاف حاکم نتوانسته کنترل فرهنگ ترکیه را بدست بگیرد. هنوز نفوذ مخالفان و منتقدان در جامعه مدنی و طبقه تحصیل کرده و نخبه و دانشگاهیان و اهالی فرهنگ و هنر بالاست.
شاید همین سبب شده که دولت باغچه‌لی رهبر حرکت ملی‌گرا چند روز قبل در توییتی از جوانان همدل با حرکت خود (حرکتی که نمادش گرگ خاکستری است) خواست در انتخاب رشته دانشگاه، رشته ارتباطات را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. او در توییت خود از جوانان ملی‌گرا و وطن‌دوست خواست تا روزنامه‌نگاری بخوانند، به امید اینکه با پرورش نسلی جدید روزنامه نگاری و تحلیلگری سیاسی ترکیه از «انبوه خودبیگانگان آغشته به ایدئولوژی‌های بیگانه»ي غیرملی پاک شود.
ایرانیان با نگاه به تجربه انقلاب ۱۳۵۷ بخوبی می‌دانند که بعید است این اتفاق به سادگی رخ دهد. تجربه جمهوری اسلامی که به نوبه خود دست درازی در کوشش برای تصفیه فرهنگ کشور از ایدئولوژی‌های بیگانه و غربی دارد به نوبه خود نشان می‌دهد حکومت‌ها قادر نیستند با سرکوب محبوبیت روزنامه‌نگاران و روشنفکران مستقل و خودآیین را از بین ببرند.
توضیح: این یادداشت پیشتر در ایندیپندنت فارسی منتشر شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر